Οδοντική δυσχρωμία

Με τον όρο "οδοντική δυσχρωμία" εννοούμε την αλλαγή του χρώματος της επιφάνειας ενός φυσικού δοντιού.

Τις δυσχρωμίες τις χωρίζουμε σε δυο μεγάλες κατηγορίες, τις ενδογενείς και τις εξωγενείς.

Η ενδογενής δυσχρωμία οφείλεται είτε σε διαταραχή της δομής ή του πάχους των οδοντικών ιστών είτε σε ενσωμάτωση χρωστικών τόσο πριν την ανατολή των δοντιών, όσο και μετά την ανατολή των δοντιών.

Η εξωγενής δυσχρωμία των δοντιών οφείλεται σε πολλούς παράγοντες όπως είναι η τερηδόνα, το κάπνισμα, λήψη φαρμάκων, υπέρμετρη χρήση στοματικών διαλυμάτων, οδοντιατρικά υλικά (π.χ. αμάλγαμα) μικροβιακή πλάκα-τρυγία, κακή στοματική υγιεινή κ.α.

Πιο αναλυτικά, τα αίτια για την αλλαγή του φυσικού χρώματος των δοντιών είναι :

• Συσσώρευση πλάκας και τρυγίας : είναι η συχνότερη αιτία για τη μεταβολή του χρώματος των δοντιών.Η έλλειψη βουρτσίσματος και χρήσης οδοντικού νήματος ή το ανεπαρκές βούρτσισμα συντελεί στην δημιουργία δυσχρωμιών καθώς τα υπολείμματα των τροφών όταν δεν απομακρύνονται επιτυχώς, δημιουργούν στα δόντια τη μικροβιακή πλάκα με αποτέλεσμα η δυσχρωμία των δοντιών να είναι εντονότερη.

• Κάπνισμα: Το κάπνισμα, ιδιαίτερα όταν ο καπνιστής καταναλώνει πολλά τσιγάρα ημερησίως, πίπα ή πούρα. Το ίδιο ισχύει και για την μάσηση φύλλων καπνού.

• Λήψη φαρμάκων: Για οδοντικές δυσχρωμίες ευθύνονται κυρίως αντιβιοτικά που περιέχουν τετρακυκλίνη ή δοξυκικλίνη ιδιαίτερα σε παιδιά ηλικίας κάτω των 7-8 ετών ή όταν τα λαμβάνει η μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού. Επίσης, όταν γίνεται χρήση για μεγάλα χρονικά διαστήματα αντιψυχωσικών ή αντισταμινικών φαρμάκων.

• Ασθένειες: Πολλές ασθένειες που επηρεάζουν την αδαμαντίνη (το σμάλτο,τη σκληρή επιφάνεια των δοντιών) και την οδοντίνη (βρίσκεται κάτω απο την αδαμαντίνη) μπορούν να οδηγήσουν σε αποχρωματισμό των δοντιών. Επιπλέον, οι θεραπείες για ορισμένες παθήσεις μπορούν να επηρεάσουν το χρώμα των δοντιών. Για παράδειγμα, η ακτινοβολία στην περιοχή του τραχήλου και η χημειοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει αποχρωματισμό των δοντιών.

• Κατανάλωση τροφών πλούσιων σε χρωστικές όπως:

• τσάι

• καφέ

• αναψυκτικά τύπου κόλα

• πατάτες

• φυσικοί χυμοί

• κόκκινο και λευκό κρασί

• καρυκεύματα, π.χ κάρρυ

• ορισμένα φρούτα και λαχανικά (κεράσια, βατόμουρα, παντζάρια κ.α)

• σόγια σως

• μπαλσάμικο ξύδι,κα

• Φθορίαση της αδαμαντίνης: Είναι η κατάσταση κατά την οποία παρουσιάζονται κηλίδες λευκού ή καστανού χρώματος στα δόντια του παιδιού, λόγω λήψης μεγάλων ποσοτήτων φθορίου στη διάρκεια διάπλασης των δοντιών.
  Η εξωτερική επιφάνεια του δοντιού γίνεται τραχιά και εύθρυπτη. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν μεμονωμένες λευκές κηλίδες, οι οποίες συχνά περνούν απαρατήρητες.
  Η φθορίαση μπορεί να συμβεί με την λήψη μεγαλύτερης ποσότητας φθορίου από την προτεινόμενη από τον οδοντίατρο, είτε στην περίπτωση που η ποσότητα φθορίου στο πόσιμο νερό είναι μεγάλη, είτε λόγω της συνήθειας ορισμένων παιδιών να καταπίνουν μεγάλες ποσότητες από φθοριούχες οδοντόκρεμες, λόγω της ωραίας γεύσης που έχουν.
  
  

• Ορμονικές διαταραχές: σακχαρώδης διαβήτης, εγκυμοσύνη κτλ

• Τραυματισμός: Σε περίπτωση τραυματισμού των δοντιών ενός παιδιού υπάρχει το ενδεχόμενο της διατάραξης του σχηματισμού της αδαμαντίνης.Σε έναν ενήλικα ένα δυνατό χτύπημα στα δόντια, μπορεί να δημιουργήσει προσωρινή αιμορραγία του νεύρου των δοντιών με αποτέλεσμα την μετέπειτα δυσχρωμία του.

• Συνεχής χρήση στοματικού διαλύματος που περιέχει χλωρεξιδίνη: η χρήση της χλωρεξιδίνης κρίνεται απαραίτητη από τους οδοντιάτρους για τη μείωση της φλεγμονής των ούλων, αλλά θα πρέπει κατά τη συγκεκριμένη περίοδο χρήσης οι ασθενείς να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τη στοματική τους υγιεινή, έτσι ώστε να μην επέλθει μόνιμη δυσχρωμία.

• Γήρανση:Φυσιολογικά, με την πάροδο της ηλικίας, τα δόντια αποκτούν μια πιο κιτρινωπή απόχρωση,ιδιαίτερα μετά τα 35 – 40 που αλλάζει το χρώμα των δοντιών ως αποτέλεσμα των διατροφικών συνηθειών, μικροκαταγμάτων ή αποτριβών αυτών.

• Το D.N.A. Το χρώμα των δοντιών καθορίζεται κληρονομικά. Ετσι άλλοι άνθρωποι έχουν πιο κιτρινωπά και άλλοι πιο λευκά δόντια.

• Προοδευτική νέκρωση του πολφού :Τα απονευρωμένα δόντια ή δόντια στα οποία έχει επέλθει νέκρωση του νεύρου , καθίστανται δυσχρωμικά και συνήθως σκουρόχρωμα(καφεκίτρινα ή γκρί).

• Οδοντιατρικά υλικά. Ορισμένα από τα υλικά που χρησιμοποιούνται στην οδοντιατρική, όπως τα αμαλγάματα,, μπορούν να προσδώσουν ενα γκριζόμαυρο χρώμα στα δόντια σας.

Πρόληψη δυσχρωμιών

Οι δυο άρρηκτα συνδεδεμένοι παράγοντες που βοηθούν στην διατήρηση του φυσικού χρώματος των δοντιών είναι το σάλιο και η καλή στοματική υγιεινή.
Το σάλιο συμβάλει στην απομάκρυνση των υπολειμμάτων των τροφών από τις οδοντικές επιφάνειες και εμποδίζει τον σχηματισμό της πλάκας.
Η καλή στοματική υγιεινή συμπληρώνει την δράση του σάλιου καθώς βοηθά στην απομάκρυνση των χρωστικών που προκαλούν οδοντικές δυσχρωμίες.

Κάνοντας μερικές απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας,μπορείτε να αποτρέψετε τον αποχρωματισμό των δοντιών σας.

Ετσι, αν είστε λάτρης του καφέ ,του τσαγιού και / ή καπνιστής, μπορείτε να περιορίσετε- αν οχι να διακόψετε- την κατανάλωση των συγκεκριμένων ροφημάτων ή το κάπνισμα. Όταν πίνετε αναψυκτικά, χρησιμοποιήστε καλαμάκι.Με την χρήση του, το αναψυκτικό δεν έρχετε σε άμεση επαφή με τα πρόσθια δόντια,όπως αν πίνατε απο ποτήρι.

Βελτιώστε την υγιεινή των δοντιών σας ( βούρτσισμα, στοματικό διάλυμα και οδοντικό νήμα) και εντάξτε έναν επαγγελματικό καθαρισμό απο τον οδοντίατρο σας κάθε 6 μήνες.

Αναφορικά με την φθορίαση, η καλύτερη πρόληψη για τα παιδιά που ζουν σε περιοχές με μεγάλη αναλογία φθορίου στο πόσιμο νερό, είναι η χορήγηση εμφιαλωμένου νερού μέχρι την ηλικία των 7-8 ετών. Επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας και συζητήστε μαζί του για την ανάγκη ή όχι να χορηγηθούν συμπληρώματα φθορίου στο παιδί σας. Εκπαιδεύστε το παιδί σας να βουρτσίζει τα δόντια του με μια ποσότητα οδοντόπαστας σε μέγεθος μπιζελιού, η οποία είναι υπεραρκετή για ένα σωστό βούρτσισμα. Εξηγήστε του πως πρέπει να ξεπλένει την οδοντόκρεμα μετά το τέλος του βουρτσίσματος και όχι να την καταπίνει.

Αν τα δόντια σας φαίνεται να έχουν αποκτήσει ένα μη φυσιολογικό χρώμα χωρίς κάποια προφανή αιτιολογία και το χρώμα αυτό παραμένει παρά την εφαρμογή όλων τον κανόνων καλής στοματικής υγιεινής, τότε θα πρέπει να επισκεφθείτε τον οδοντίατρο σας.

Θεραπεία

Υπάρχουν οι εξής θεραπευτικές επιλογές, ανάλογα φυσικά με τα αίτια του αποχρωματισμούκαι την έκταση του προβλήματος

• Ο καθαρισμός των δοντιών από τον Οδοντίατρο :(αποτρύγωση) διενεργείται με 3 τρόπους :
  · Με τη χρήση εργαλείων χειρός που ονομάζονται ξέστρα
  · Με τη χρήση υπερήχων
  · Με συνδυασμό των ανωτέρω
  
  Το ενδεχόμενο πόνου κατά την διάρκεια του καθαρισμού θα πρέπει να αποκλειστεί καθώς ο οδοντίατρος χρησιμοποιεί τοπικό αναισθητικό τζέλ με άμεσο αποτέλεσμα και ιδιαίτερα ευχάριστη γεύση.
  Η συνεδρία διαρκεί περίπου 30 λεπτά, αν και ο γιατρός μπορεί να κρίνει πως είναι ορθότερο να ολοκληρωθεί σε δύο συνεδρίες.
  Συχνά κατά τη διάρκεια του καθαρισμού τα ούλα αιμορραγούν ελαφρώς, ειδικά όταν ο ασθενής πάσχει από ουλίτιδα. Η αιμορραγία αυτή είναι κάτι το φυσιολογικό που δεν θα πρέπει να ανησυχήσει τον ασθενή.
  Κατόπιν ο οδοντίατρος θα προχωρήσει σε στίλβωση(γυάλισμα) των δοντιών χρησιμοποιώντας ειδικές πάστες, οι οποίες βοηθούν στην αφαίρεση επιφανειακών χρωστικών των δοντιών.

  Συνίσταται ο ετήσιος καθαρισμός και σε ορισμένες περιπτώσεις,κάθε 6 μήνες.

• Λεύκανση : Πρόκειται για μια μέθοδο συντηρητική (δεν απαιτεί ούτε εξαγωγές, ούτε τρόχισμα), απλή, ανώδυνη, ακίνδυνη, γρήγορη, αποτελεσματική και σχετικά προσιτή οικονομικά. Eφαρμόζεται στο ιατρείο ή στο σπίτι ή μπορεί να ξεκινήσει με μια συνεδρία στο ιατρείο και να ολοκληρωθεί στο σπίτι με την χρήση ειδικά κατασκευασμένων ναρθήκων, πραγματοποιώντας εύκολα και άμεσα την επιθυμία του καθενός για λευκό και γοητευτικό χαμόγελο.
  
  

• Όψεις ρητίνης (bonding): Το Bonding είναι μια σύγχρονη μέθοδος της αισθητικής οδοντιατρικής με την οποία μπορούμε να παρέμβουμε αισθητικά και να βελτιώσουμε σε μεγάλο βαθμό το χαμόγελο σας με απλό και ανώδυνο τρόπο σε σύντομο χρονικό διάστημα.
  Η διαδικασία είναι σύντομη, ολοκληρώνεται συνήθως σε μια συνεδρία, δεν απαιτεί τρόχισμα (ενδεχομένως ελάχιστο) ούτε αναισθησία.
  Μετά την αποκατάσταση ο ασθενής μπορεί να φάει ότι θέλει, άμεσα, χωρίς περιορισμούς και χωρίς καμία ενόχληση.

• Όψεις πορσελάνης: Πρόκειται για φλοίδες πορσελάνης οι οποίες συγκολλούνται μόνιμα στα πρόσθια δόντια με σκοπό την αισθητική τους αναβάθμιση.
  Το αποτέλεσμα είναι απολύτως φυσικό και η φθορά που υφίστανται τα δόντια προκειμένου να δεχτούν τις όψεις, πολύ μικρή.